Legal alert prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Baran Książek Bigaj
Przegląd miesiąca (styczeń 2020)
PPK wchodzi do kolejnych firm
Od 1 stycznia 2020 r. pracodawcy zatrudniający od 50 do 250 pracowników zobowiązani są do wprowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych. Średnie firmy, najpóźniej do 24 kwietnia 2020 r., muszą podpisać umowy o zarządzanie środkami z PPK z jedną z 20 uprawnionych do tego instytucji finansowych. Z kolei 11 maja 2020 r. mija termin podpisywania umów o prowadzenie PPK (umowa zawarta przez pracodawcę, w imieniu zatrudnionych). Warto odnotować, że stan osobowy firmy należy ustalić na dzień 30 czerwca 2019 r.
Umowa o prowadzenie PPK z osobą przebywającą na zasiłku macierzyńskim bądź urlopie wychowawczym
Przebywanie pracownika na zasiłku macierzyńskim bądź na urlopie wychowawczym nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zawarcia z tą osobą umowy o prowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 18 f ustawy o PPK za osoby zatrudnione uważa się również osoby wykonujące pracę, które przebywają na urlopach wychowawczych lub pobierają zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Taki zabieg ustawodawcy spowoduje jedynie formalny wzrost partycypacji w programie, ponieważ nie wiąże się z odprowadzaniem składek na rachunek takiej osoby. W praktyce rachunki tych osób w programie będą puste. Wyjątkiem od powyższego może być sytuacja, w której taki pracownik dostanie zaległe wynagrodzenie lub premie, ponieważ te świadczenia podlegają oskładkowaniu.
Wpływ wzrostu minimalnego wynagrodzenia na wysokość kwot wolnych od potrąceń
Od 1 stycznia 2020 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1877,62 zł netto (2600 zł brutto). Wobec powyższego kwotą wolną od potrąceń w 2020 r. dla należności innych niż świadczenia alimentacyjne będzie 1877,62 zł. Ponadto, przy takiej płacy minimalnej, kwota wolna od potrąceń dla zaliczek pieniężnych to 1408,22 zł, a w przypadku porządkowych kar pieniężnych to 1689,86 zł. Powyższe stawki stanowią wyliczenie dla pracowników zatrudnionych na pełny etat. W przypadku pracowników zatrudnionych na niepełny etat kwoty te podlegają proporcjonalnemu zmniejszeniu.
W praktyce oznacza to, że jeśli pracownik zarobi 1900 zł netto to, w 2020 r. na poczet zobowiązań innych niż świadczenia alimentacyjne będzie można obciążyć go na 22,38 zł.
Przypomnieć należy, że kwoty wolne od potrąceń dzielimy na trzy grupy:
- kwota minimalnego wynagrodzenia netto – należności nie będące świadczeniami alimentacyjnymi;
- kwota w wysokości 90 proc. minimalnego wynagrodzenia netto – porządkowe kary pieniężne;
- w wysokości 75 proc. minimalnego wynagrodzenia netto – zaliczki pieniężne dla pracownika.
Dodatek stażowy nie jest elementem wynagrodzenia osobowego przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia
Nowelizacja ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wchodząca w życie 1 stycznia 2020 r.
stanowi, że dodatek za staż pracy nie będzie uwzględniany przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika. Powyższa zmiana oznacza w praktyce, że osoby z długim stażem pracy realnie odczują
tę zmianę, gdyż dodatek stażowy będzie dodatkowym świadczeniem niekonsumowanym w ramach samego wynagrodzenia za pracę. Warto podkreślić, że opisywana zmiana będzie miała wpływ na pracowników ze sfery budżetowej, ponieważ to im ustawodawca zagwarantował dodatek stażowy.
Wypalenie zawodowe uznane za syndrom zawodowy przez WHO
W zaktualizowanej przez WHO Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób wypalenie zawodowe od 2022 r. uznawane będzie za syndrom zawodowy związany z bezrobociem i zatrudnieniem. Według WHO przyczyną takiego stanu często bywa chroniczny stres w miejscu pracy. Podkreślenia wymaga, że wypalenie zawodowe, wbrew medialnym informacjom, nie zostało uznane za chorobę zawodową. W konsekwencji, wypalenie zawodowe nie będzie mogło stanowić podstawy do L4, gdyż nie zostało zakwalifikowane jako stan medyczny. Innymi słowy, na gruncie zmian wchodzących w życie w 2022 r., wypalenie zawodowe może stanowić czynnik mający potencjalnie wpływ na nasze zdrowie, lecz nie będzie podstawą dla zwolnienia lekarskiego. Niemniej, taka decyzja WHO może stanowić pierwszy krok do uznania wypalenia zawodowego za chorobę zawodową w przyszłości. Wobec tego, wielu pracodawców już teraz wprowadza mechanizmy prewencyjne w celu aktywnego przeciwdziałania występowania wypalenia zawodowego, gdyż wzrasta ich świadomość co do wpływu tego zjawiska na efektywność całej firmy.
Jedynie siedem niedziel handlowych w 2020 roku
W 2020 r. zmniejszy się ilość niedziel, w których jest dozwolony handel. Zakaz handlu nie będzie obowiązywał w ostatnią niedziele stycznia, w niedzielę bezpośrednio przed Wielkanocą, ostatnie niedziele kwietnia, czerwca i sierpnia oraz w dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia, tj.: 26 stycznia 2020, 5 kwietnia 2020, 26 kwietnia 2020, 28 czerwca 2020, 30 sierpnia 2020, 13 grudnia 2020 oraz 20 grudnia 2020. Warto przypomnieć, że zakaz handlu nadal nie będzie obowiązywał m.in. w piekarniach, cukierniach, lodziarniach oraz na stacjach paliw płynnych. Ponadto, zakaz od początku nie dotyczy tych sklepów, w których za ladą staną ich właściciele.
Zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek ZUS możliwe do uzyskania przez Internet
W listopadzie 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o wprowadzeniu kolejnego udogodnienia dla przedsiębiorców. Zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek ZUS każdy przedsiębiorca może uzyskać przez Internet poprzez platformę: biznes.gov.pl. Taka informacja jest potrzebna m.in. gdy przedsiębiorca stara się o kredyt lub startuje w przetargach publicznych. Aby zalogować się do serwisu biznes.gov.pl potrzebny jest Profil Zaufany lub e-dowód. Przygotowany dokument należy podpisać Profilem Zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym po czym trafi on do realizacji w ZUS. Odpowiedź z ZUS pojawi się na biznes.gov.pl, o czym przedsiębiorca zostanie powiadomiony e-mailem lub SMS-em. Zaświadczenie będzie gotowe do odebrania po zalogowaniu się do konta biznes.gov.pl, w zakładce „Moje sprawy”. Dokument można też odebrać na portalu PUE ZUS, w skrzynce odbiorczej.
Instrukcja: https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/zus/chce-rozliczac-zus/proc_750-zaswiadczenie-o-niezaleganiu-zus
Mały ZUS plus już od lutego
1 lutego 2020 r. wejdzie w życie tzw. Mały ZUS plus. Jest to rozwiązanie możliwe do zastosowania w firmach, których dochód za 2019 rok nie przekroczył 120 tysięcy złotych. Instytucja ta polega na obliczaniu składek na ubezpieczenia społeczne proporcjonalnie do uzyskiwanego dochodu. W ocenie ZUS składki te mają być niższe o kilkaset złotych miesięcznie. Z tej ulgi można korzystać przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności.
Wyższe stawki dla pracowników delegowanych
Do 30 lipca 2020 r. państwa UE zobowiązane są do implementacji tzw. rewizji dyrektywy podstawowej o delegowaniu. Zmiany nakazują wprowadzenie zasady równej płacy za taką samą pracę. Oznacza to dużą zmianę dla polskich pracowników delegowanych, ponieważ dotychczasowe unijne regulacje ograniczały swobodę pracodawców jedynie do zagwarantowania wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej. Nowością jest również ograniczenie delegowania do 12 miesięcy z możliwością przedłużenia do 18 miesięcy. Po upływie powyższego okresu pracownik będzie objęty, co do zasady, wszelkimi warunkami zatrudnienia obowiązującymi w państwie przyjmującym.
Program działania Państwowej Inspekcji Pracy na 2020 rok
Główny Inspektor Pracy 18 grudnia 2019 r. przedstawił Radzie Ochrony Pracy program działania Państwowej Inspekcji Pracy na 2020 rok. Poinformował, że w tym roku PiP zamierza przeprowadzić 72 tysiące kontroli w całym kraju.
Główny Inspektor Pracy zapowiedział, że najważniejszymi zadaniami PiP-u w 2020 roku będą m.in.:
- objęcie szczególną formą nadzoru zakładów pracy, w których wystąpiły wypadki przy pracy;
- w zakresie prawnej ochrony pracy sprawdzanie, czy umowy cywilnoprawne nie są zawierane w warunkach właściwych dla umowy o pracę;
- działalność kontrolna wynagrodzeń w zakresie stosowania przepisów dotyczących obowiązku wypłacania minimalnej stawki godzinowej.
Ponadto, PIP planuję wzmożoną kontrolę podmiotów, na które został nałożony obowiązek wprowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych. W przyszłym roku istotnie rozszerzony zostaje krąg podmiotów objętych PPK, w efekcie PIP planuje znacznie większą aktywność kontrolną w zakresie prawidłowości działań pracodawców związanych z realizacją ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.
WAŻNE ORZECZENIA SĄDOWE
Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy może być cofnięte przez pracodawcę
W świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2019 r. (sygn. akt III PK 96/18) zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie jest czynnością prawną (oświadczeniem woli). W konsekwencji pracodawca jest uprawiony do cofnięcia takiego zwolnienia już po jego udzieleniu, jak również do jednostronnego udzielenia urlopu wypoczynkowego. Jest to z całą pewnością orzeczenie korzystne dla pracodawców, a pracowników powinno skłaniać do ostrożności przy podejmowaniu alternatywnego zatrudnienia w okresie wypowiedzenia.
Wysyłanie e-maili wieczorem nie oznacza nadgodzin
Sąd Najwyższy w wyroku z 4 września 2019 r. (sygn. akt II PK 172/18) ustalił, że nie można domniemywać, że pracownik zatrudniony w ramach telepracy w systemie zadaniowego czasu pracy poświęca na pracę cały czas pomiędzy wysłaniem pierwszego i ostatniego maila. Aby uznać, że pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych, w ocenie SN, musi on udowodnić, że pracował w interesie i, co najmniej, za dorozumianą zgodą pracodawcy w konkretnej liczbie nadgodzin. Z powyższego wynika, że ciężar dowodu w postaci ustalenia ilości godzin nadliczbowych spoczywa w pełni na wysuwającym żądanie pracowniku, a sąd każdorazowo bada okoliczności faktyczne związane z ewentualnymi nadgodzinami.
W przypadku pytań jesteśmy do Państwa dyspozycji pod adresem e-mail office@ksiazeklegal.pl lub pod numerem telefonu +48 22 426 42 31
Powyższy newsletter ma charakter informacyjny i nie stanowi jakiejkolwiek formy porady prawnej. Osoby zainteresowane uzyskaniem porady prawnej lub bardziej szczegółowych informacji dotyczących kwestii zawartych w newsletterze proszone są o skontaktowanie się bezpośrednio z kancelarią.
